Kategori: Makaleler

Kavrama Tipi Çeşitleri Nelerdir? Küresel ve Yerel Perspektiflerden Bir Bakış Merhaba! Bugün, zihnimizin nasıl çalıştığına dair derin bir yolculuğa çıkıyoruz. Kavrama tipleri, düşünme biçimlerimizin haritasıdır; her birimiz farklı yollarla dünyayı algılar ve işleriz. Bu yazıda, kavrama tiplerinin çeşitlerini küresel ve yerel perspektiflerden inceleyecek, farklı kültürlerin zihinsel dünyalarına dair ipuçları arayacağız. — Küresel Perspektifte Kavrama Tipleri Küresel düzeyde, kavrama tipleri genellikle iki ana kategoride incelenir: analitik ve holistik düşünme. Batı kültürlerinde, özellikle Amerika ve Avrupa’da, analitik düşünme yaygındır. Bu yaklaşımda, bireyler nesneleri bağımsız olarak değerlendirir, detaylara odaklanır ve mantıklı çıkarımlar yapar. Örneğin, bir bilim insanı deney sonuçlarını değerlendirirken, yalnızca verileri ve…

Bazı konular vardır ki hem bilimsel gerçeklikleriyle hem de kültürel anlam yükleriyle insanı düşündürür. “At ile eşeğin çiftleşmesinden ne olur?” sorusu da bunlardan biri. Kulağa ilginç, hatta biraz komik gelebilir ama bu mesele, doğanın sınırlarını, insanlığın hayvanlarla ilişkisini, hatta farklı kültürlerin üretkenlik ve verimlilik algılarını anlamak açısından oldukça derin bir tartışma alanı sunar. Gelin, bu konuyu hem evrensel hem de yerel bir bakışla birlikte keşfedelim. Doğanın Cevabı: Katır ya da Bardo Öncelikle işin bilimsel kısmıyla başlayalım: At ile eşeğin çiftleşmesinden doğan canlıya katır ya da bardo denir. Dişi at ile erkek eşeğin çiftleşmesinden “katır”, erkek at ile dişi eşeğin çiftleşmesinden…

[](https://kitap.ykykultur.com.tr/etkinlikler/ozdemir-asafin-bir-baba-olarak-portresi?utm_source=chatgpt.com) Özdemir Asaf Nasıl Oldu? Şiirle Düşünmenin İzinde Hayatının Başlangıcı ve Edebiyatla Tanışma Özdemir Asaf, 11 Haziran 1923’te Ankara’da doğdu. Asıl adı Halit Özdemir Arun’dur. Babası Mehmet Asaf, Şura-yı Devlet üyesiydi. 1930 yılında babasının vefatının ardından ailesiyle İstanbul’a taşındı. İlköğrenimini Galatasaray Lisesi’nde tamamladıktan sonra, Kabataş Erkek Lisesi’ni bitirdi. İstanbul Üniversitesi’nde hukuk, iktisat ve gazetecilik bölümlerine devam ettiyse de eğitimini yarıda bıraktı. Çeşitli gazetelerde çevirmenlik yaptı. 1951’de Sanat Basımevi’ni kurarak, kendi şiir kitaplarını yayımlamaya başladı. [1] Şiir Anlayışı ve Edebi Duruşu Özdemir Asaf, şiirlerinde sadeliği ve derinliği bir arada sunarak, Türk edebiyatında…

Çok Fazla Ağlamak Neye Yol Açar? Ağlamak, insanın en temel duygusal tepkilerinden biridir. Hem sevinç hem de üzüntü anlarında gözyaşları, içsel bir rahatlama aracı olarak karşımıza çıkar. Ancak, ağlamanın sürekli hale gelmesi, hem fiziksel hem de psikolojik sağlık üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir. Peki, çok fazla ağlamak neye yol açar? Bu yazıda, aşırı ağlamanın etkilerini tarihsel ve güncel bilimsel bulgular ışığında inceleyeceğiz. Ağlamanın Evrimi ve Tarihsel Perspektif Antik Yunan ve Roma’da, ağlamanın vücutta bir tür arınma sağladığı düşünülürdü. Hipokrat, gözyaşlarını vücuttaki fazla sıvıların atılması olarak tanımlar ve ağlamayı bir tür tedavi yöntemi olarak kabul ederdi. Modern psikoloji ise ağlamayı, duygusal bir…

Antropolojik Bir Bakışla: Yüzdeki Kahverengi Lekeler Hangi Vitamin Eksikliğinden Olur? Bir Antropoloğun Gözünden Başlangıç Bir antropolog olarak, insan bedeninin yalnızca biyolojik bir varlık değil; aynı zamanda kültürün, inancın ve kimliğin bir yansıması olduğunu düşünürüm. Yüzdeki kahverengi lekeler — tıbbi olarak “hiperpigmentasyon” olarak bilinen bu izler — yalnızca ciltteki bir renk farklılığı değil, aynı zamanda toplumların güzellik anlayışlarının, ritüellerinin ve beslenme kültürlerinin sessiz bir hikâyesidir. Bu lekelerin ardında yatan nedenleri araştırmak, hem bedenin hem de kültürün ortak dilini çözmek gibidir. Vitamin Eksikliği ve Kültürel Beslenme Alışkanlıkları Bilimsel olarak bakıldığında, yüzdeki kahverengi lekeler genellikle B12 vitamini eksikliği ile ilişkilendirilir. B12, cilt hücrelerinin…

Karınca Temiz Mi? Bir sabah, Ayşe küçük mutfakta kahvesini hazırlarken gözleri, tezgahın kenarındaki birkaç minik karıncayı fark etti. Onlar, sanki küçük bir işçi ordusu gibi, ardı ardına hızla hareket ediyor, mutfak sıçanına doğru ilerliyorlardı. Gözlerinde, önce bir rahatsızlık belirdi; ancak hemen sonra başka bir düşünceye kapıldı: “Karıncalar her zaman bu kadar kirli mi?” Hikayemiz, bir kadının duygu ve düşüncelerini sorgularken, bir erkeğin de mantıklı ve çözüm odaklı bakış açısının birleşmesiyle şekilleniyor. Ayşe’nin yaşadığı bu küçük an, sadece bir karınca mücadelesinin ötesine geçecek, hayatını, bakış açısını değiştirecek bir keşif halini alacak. Ayşe’nin yanında olan, yakın arkadaşı ve eşi Ahmet, durumu gözlemlerken…

Senden Hoşlanan Bir Erkek Hangi Sinyalleri Verir? Sosyolojik Bir Bakış Bir toplumda, bireylerin birbirleriyle kurduğu ilişkiler yalnızca bireysel arzularla şekillenmez; toplumsal normlar, cinsiyet rolleri ve kültürel pratikler de bu ilişkileri derinden etkiler. Hoşlanma, sevgi ya da romantizm gibi duygusal halleri ifade etmek, her bireyin hem kişisel hem de toplumsal düzeyde belirli sinyallerle ortaya çıkar. Bir erkeğin senden hoşlandığını anlamak, bazen doğrudan bir iletişim değildir. Sosyolojik bir bakış açısıyla, hoşlanma sinyalleri sadece bireysel arzularla değil, toplumsal yapılarla da şekillenir. Peki, bir erkek senden hoşlandığında hangi sinyalleri verir ve bu sinyaller toplumsal yapıların etkisiyle nasıl farklılaşır? Toplumsal Normlar ve Cinsiyet Rolleri: Erkeklerin…

Bir Psikoloğun Gözünden: Salı Günü Nasıl Yazılır TDK? İnsan zihni, düzen ve anlam arayışında sürekli çalışan bir sistemdir. Bir psikolog olarak, insanların en küçük dil hatalarında bile büyük bir içsel düzen arayışı taşıdıklarını gözlemlerim. “Salı günü nasıl yazılır TDK?” sorusu da bu düzen arayışının küçük ama anlamlı bir yansımasıdır. Çünkü aslında burada mesele yalnızca bir yazım kuralı değil; zihnimizin dil, zaman ve anlam arasında kurduğu bağlantıdır. Bilişsel Psikoloji Perspektifi: Dil ve Zamanın Hafızadaki Dansı Bilişsel psikolojiye göre dil, düşüncenin bir aracıdır. “Salı günü” ifadesi, yalnızca bir zaman dilimini değil, zihnimizdeki haftalık rutin şemalarını da harekete geçirir. Bu nedenle insanlar bu…

Psikolojik Güven Nedir? Geçmişten Günümüze İnsan Ruhunun Sessiz Devrimi Bir tarihçi olarak arşiv tozlarının arasında gezinirken, insanlık tarihini sadece savaşlar, krallar ya da teknolojik buluşlarla değil, insanların birbirine duyduğu güvenle de okumayı denerim. Çünkü her çağın en sessiz ama en güçlü dönüşümü, insanların birbirine “yanındayım” diyebilme cesaretinde saklıdır. İşte psikolojik güven kavramı tam da bu cesaretin modern adıdır: insanların yargılanmadan konuşabildiği, hata yapmaktan korkmadan katkı sunabildiği, insani bağların güçlendiği bir zeminin adı. Tarihsel Kökler: Güvenin İlkel Toplumdan Günümüze Yolculuğu Tarih boyunca güven, toplulukların hayatta kalma mekanizmasının merkezinde yer aldı. Avcı-toplayıcı topluluklarda güven, kabile üyelerinin birbirine olan sadakatiyle ölçülürdü. O dönemde…

Nalbur Nedir, Ne İş Yapar? – Psikolojinin Gözünden Dayanıklılığın Anatomisi Bir Psikoloğun Meraklı Girişi İnsan davranışlarını çözümlemeye çalışan bir psikolog olarak bazen dikkatimi en sıradan görünen meslekler çeker. Bir gün, bir nalburun raflarında gezinirken fark ettim: burası sadece çivi, vida ve boya kokusunun hâkim olduğu bir yer değildi. Aslında insan zihninin dayanıklılığını, onarma ve tamir etme eğilimini yansıtan bir psikolojik laboratuvar gibiydi. Çünkü insan, kırılanı onarmak ister — hem dış dünyada hem de içinde. Nalbur: Somutun Psikolojisi Nalbur, inşaat, tamirat ve bakım malzemelerini satan kişidir. Ancak psikolojik açıdan bakıldığında, o yalnızca bir “malzeme satıcısı” değil; aynı zamanda “tamir edilebilirliğe inanç”…